Kültür Nedir? Kendimize ait bir yolculuk!

Kültür, günlük hayatta o kadar sık kullandığımız bir kelime ki, aslında ne anlama geldiğini düşünmeye genelde pek vakit ayırmayız. En basit tanımıyla kültür, aynı topluluğa ait bir grup insanın belirli bir coğrafi bölgedeki yaşam biçimidir. Ancak bu yazı, kültürün sadece bir tanımın ötesine geçen ve hayatımızdaki derin etkilerini ortaya koyan yönlerine odaklanıyor 

Kültür, kim olduğumuzun ve neye değer verdiğimizin hikâyesidir. Paylaşılan anlayışlarımız, dilimiz, hikâyelerimiz ve davranışlarımızdır. Nesilden nesile aktarılan bir dizi örüntüdür.

Görünen ve Görünmeyen Örüntüler

Kültürümüzdeki bazı örüntüler gözle görülebilir:

• Davranışlarımız,Ritüellerimiz,Sanatımız,Giyimlerimiz,Yemek ve içecek alışkanlıklarımız,Spor, oyun, dil gibi unsurlar.

Bazı örüntüler ise görünmezdir:

• İnançlarımız,Fikirlerimiz,Değerlerimiz,Normlarımız,Varsayımlarımız ve korkularımız.

Bu görünmez örüntüler, davranışlarımızı yönlendiren asıl unsurlardır. Beynimiz, örüntüleri tanıyan ve tekrar eden bir organdır. Bu örüntüler, genellikle kültürel geçmişimizden kaynaklanır ve ya taklit ederek ya da öğretiler yoluyla öğrenilir.

Çoğu zaman bu kültürel perspektiflerden hareket ederiz ama bunun farkında olmayabiliriz. Farkındalığımız arttıkça, kültürün yaşam tarzımızı nasıl etkilediğini daha derinden anlamaya başlarız.

Kültürü Yeniden Şekillendirmek

Kültür, insan faaliyetlerinin bir ürünüdür; bu nedenle, kültürü şekillendirmek ve zamanla dönüştürmek mümkündür. Sürekli bir değişim süreci içinde olan kültür, ihtiyaçlara ve koşullara göre evrilebilir.

Geçmişte anlamlı olan bazı gelenekler, zamanla işlevini yitirebilir. Buna güzel bir örnek bir kitapta şöyle geçiyor: Yazarın bir arkadaşı, fırına koymadan önce her zaman etin uçlarını kesip tepsinin kenarlarına ayrı bir şekilde yerleştiriyormuş. Bir gün, eşi bu davranışın nedenini sorduğunda “Bilmiyorum, annem hep böyle yapardı” demiş. Annesine sorduğunda da aynı cevabı almış. Merak ederek büyükannesine sorduklarında büyükannesi, o zamanlar küçük bir fırına sahip olduğu için , eti sığdırabilmek için uçlarını kesmek zorunda olduğunuı söylemiş. Bu hikâye, alışkanlıkların ve geleneklerin bazen nedenlerini sorgulamadan devam ettirildiğini ve artık geçerli bir sebep olmadığında bile sürdürülebildiğini en basit biçimde gösteriyor. Hayatımızdaki alışkanlıkları ve gelenekleri gözden geçirmek, hangilerinin hâlâ işimize yaradığını anlamak için önemli bir adımdır. Faydasını yitirenleri değiştirmek, daha anlamlı bir yol bulmamıza yardımcı olabilir.

Kültür Bir Sistemdir

Kültür, farklı unsurların birbiriyle sürekli etkileşimde olduğu dinamik bir sistemdir. Bu sistemin içinde hem bize özgü hem de dahil olduğumuz gruplara ait özellikler bulunur. Ailemizden başlayarak, içinde yaşadığımız organizasyonlara, ülkemize ve hatta küresel toplumlara kadar, kültürün farklı katmanlarının bir parçasıyız.

Her organizasyon, kendine has bir kültür taşır. Örgüt kültürü, bireylerin davranışlarını ve bu davranışlara yüklenen anlamları içerir. Bu kültür, zamanla şekillenir, paylaşılan değerler ve ortak deneyimlerle gelişir. Ancak, bu dinamik yapı sayesinde kültürün evrilebileceği ve yenilenebileceği her zaman mümkündür.

Kültür ve Değerler Arasındaki Uyum

Gerçek anlamda kendimiz olabilmek, davranışlarımızın ve yaptıklarımızın kendi değerlerimizle uyum içinde olmasıyla mümkün hale gelir. Bu uyumu yakaladığımızda, hem içsel bir dengeye ulaşır hem de kendimizi daha özgürce ifade edebiliriz. Bu durum, tükenmişlik hissini ve stresi azaltırken hayatı daha anlamlı ve keyifli kılar.

Ancak, eğer değerlerimizle çelişen bir şekilde davranmamız beklenirse ya da kendi amaçlarımızı gerçekleştirme fırsatı bulamazsak, bu durum içsel bir gerilim yaratabilir. Bu gerilim, hem bireyin kendisine hem de çevresiyle olan ilişkilerine zarar verebilir.

Kişisel değerlerimizle uyumlu bir şirket kültüründe çalıştığımızda ise daha bağlı, motive ve özgür hissederiz. Bu uyum, hem yaratıcılığı artırır hem de bireysel ve kurumsal düzeyde daha yüksek bir verimliliğe katkıda bulunur. Bu nedenle, hem bireylerin hem de organizasyonların değerler ve kültür arasında bir denge oluşturması büyük önem taşır.

Kendi Kültürümüzü Anlamak ve Şekillendirmek

Kendi kültürümüzle ilgili farkındalık kazanmak, onu anlamak, sorgulamak ve gerekirse dönüştürmekle başlar. Kültürümüzdeki unsurların kökenini keşfetmek, hangi davranışların, alışkanlıkların ve inançların bizim için hâlâ anlamlı olduğunu sorgulamak önemlidir.

Kişisel kültürümüzü derinlemesine anladığımızda, hem kendimize meydan okuyabilir hem de çevremizdeki gruplarda pozitif bir değişim yaratabiliriz. Kültürü anlamak, daha bilinçli ve güçlü seçimler yapmamıza olanak tanır.

Kendi yolculuğunuzu sahiplenin, kültürünüzü gözden geçirin ve sizi daha iyi bir geleceğe taşıyacak değişimleri cesaretle gerçekleştirin!